همبستگی یکی از مفاهیم مهم در علوم اجتماعی است که به میزان قابل توجهی تحت توجه پژوهشگران و علاقمندان به این حوزه قرار دارد. این مفهوم به معنای ارتباط و ارتباطات بین اعضای یک جامعه، گروه یا افراد است و در بسیاری از زمینه‌های اجتماعی و رفتاری بسیار مهم است. در این مقاله به بررسی مفهوم همبستگی و کاربرد آن در پژوهش‌های اجتماعی پرداخته می‌شود.

در این نوع پژوهش همبستگی، هدف آن است که مشخص شود که آیا رابطه معنی داری بین دو یا چند متغیر عمدتا کمی(قابل سنجش) در انجام پایان نامه دکتری وجود دارد یا خیر؟ و اگر این رابطه وجود دارد«جهت» و «شدت» آن چقدر است. در این نوع پژوهش، تغییرات حاصل از دست کاری یک متغیر،برمتغیز دیگر مورد بررسی قرار میگیرد.

در این نوع مطالعه، هدف بررسی و توضیح ماهیت ارتباط بوده و رابطه علیتی بین آنها مورد توجه نیست.

در بسیاری از موارد مطالعات پژوهش همبستگی، مقدمه و تولید فرضیه را برای انجام مطالعات شبه تجربی و تجربی فراهم می سازد. از آنجاکه در این پژوهش مداخله ای حادث نمی شود، لذا کاربرد متغیر مستقل و وابسته در این نوع مطالعه، بی مورد است.

اگر در نگارش یک مقاله‌ ISI نیاز به کمک متخصصین ما دارید، حتما به صفحه انجام مقاله ای اس ای مراجعه کنید.

پژوهش یا تحقیق همبستگی چیست؟

همبستگی به معنای تعامل و ارتباط بین افراداده‌های مختلف در یک جامعه، گروه یا سازمان است. بر خلاف همبستگی، عدم همبستگی به معنای وجود فراداده‌های متفاوت و ناهمگون در یک جامعه است که باعث کاهش ارتباطات و همکاری بین افراد می‌شود. برای مثال، در یک گروه کاری، همبستگی به معنای همکاری و تعامل مثبت بین اعضای گروه است که بهبود کارایی و کیفیت کار را به دنبال دارد. اما عدم همبستگی به معنای عدم هماهنگی و همکاری بین اعضای گروه است که ممکن است باعث کاهش کارایی و کیفیت کار شود.

در پژوهش‌های علوم اجتماعی، همبستگی به عنوان یکی از مفاهیم مهم برای بررسی رفتار و عملکرد اجتماعی شناخته شده است. بررسی همبستگی در پژوهش‌های علوم اجتماعی به ما امکان می‌دهد تا ارتباطات و تعاملات بین افراد و گروه‌ها را بررسی کرده و نقش آن‌ها در شکل‌گیری رفتارهای اجتماعی و تصمیم‌گیری‌های گروهی را مورد بررسی قرار دهیم.

یکی از خدمات موسسه تز نویسان، شبیه سازی است. برای استفاده از این خدمت به صفحه انجام شبیه سازی مراجعه کنید.

برای مثال، در یک پژوهش در مورد رفتار اجتماعی دانشجویان، می‌توان همبستگی بین دانشجویان را بررسی کرد. در این پژوهش، می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی مانند پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌ها، ارتباطات و تعاملات بین دانشجویان را بررسی کرد و نقش آن‌ها در شکل‌گیری رفتارهای اجتماعی مورد بررسی قرار داد. این پژوهش می‌تواند به ما کمک کند تا رفتارهای اجتماعی دانشجویان را بهتر درک کنیم و برنامه‌هایی برای بهبود رفتارهای آن‌ها ارائه دهیم.

همچنین، در پژوهش‌های مربوط به سازمان‌ها، همبستگی بین اعضای یک سازمان مورد بررسی قرار می‌گیرد. بررسی همبستگی در این پژوهش‌ها به ما امکان می‌دهد تا دینامیک ارتباطات و تعاملات بین اعضای یک سازمان را بررسی کرده و نقش آن‌ها در شکل‌گیری فرآیندهای سازمانی را مورد بررسی قرار دهیم. به عنوان مثال، با بررسی همبستگی بین اعضای یک تیم پروژه، می‌توان به بهبود هماهنگی و همکاری بین آن‌ها و در نتیجه به بهبود کارایی و کیفیت پروژه دست یافت.

با توجه به اهمیت همبستگی در پژوهش‌های اجتماعی، روش‌های مختلفی برای بررسی آن توسعه داده شده است. برای مثال، روش‌های شبکه‌های اجتماعی، روش‌های شبکه‌های محلی و روش‌های تحلیل شبکه‌های اجتماعی از جمله روش‌هایی هستند که برای بررسی همبستگی به کار می‌روند.

روش شبکه‌های اجتماعی به ما اجازه می‌دهد تا به بررسی شبکه ارتباطی بین افراد در یک جامعه بپردازیم. این روش به ما امکان می‌دهد تا با بررسی روابط میان افراد و شبکه‌های آن‌ها، نقش آن‌ها در شکل‌گیری رفتارهای اجتماعی و تصمیم‌گیری‌های گروهی را بررسی کنیم.

قبل از نگارش پایان نامه، نوشتن پروپوزال حرفه ای اهمیت بسیاری دارد. برای سفارش این خدمت به صفحه انجام پروپوزال مراجعه کنید.

ضریب همبستگی

پژوهش های همبستگی شامل کلیه پژوهش هایی است که در آنها سعی می شود رابطه بین متغیرهای مختلف با استفاده از ضریب همبستگی، کشف یا تعیین شود. هدف از پژوهش همبستگی مطالعه حدود تغییرات یک یا چند متغیر با حدود تغییرات یک یا چند متغیر دیگر است.

ارتباط: ضریب همبستگی هم بیانگر احتمال وجود رابطه است و هم نشان دهنده جهت ارتباط.

همبستگی مثبت یا مستقیم

زمانی می گویند پژوهش همبستگی مثبت است که با افزایش میزان یک متغیر، میزان متغیر مرتبط افزایش یابد. در چنین شرایط رابطه متغیرها همسو و یا مستقیم است.

به عنوان مثال، بین رقم کیلو وات ساعت برق مصرفی و مبلغ فیش برق همبستگی مثبت وجود دارد؛ یعنی با افزایش مصرف برق، هزینه افزایش و در صورت کاهش مصرف نیز کاهش می یابد و یا این که با افزایش سابقه کار، میزان حقوق کارکنان بیمارستان دولتی افزایش یافته و با پایین بودن سابقه انتظار داریم، دریافتی کارکنان پایین باشد؛ که همه این مثال ها نشان دهنده همبستگی مثبت است.

برای سفارش انواع پروژه ها، به صفحه انجام پروژه دانشجویی بروید و سفارش خود را ثبت کنید.

همبستگی منفی یا معکوس

زمانی این همبستگی رخ میدهد که با افزایش میزان یک متغیر، میزان متغیر مرتبط کاهش یابد و یا برعکس. در این همبستگی جهت تغییر متغیرها مخالف یا معکوس یکدیگر است.

به عنوان مثال مطالعات نشان میدهند با افزایش سابقه کار، میزان خطاهای کاری کارکنان کاهش و یا بعد از میان سالی با افزایش سن، بهره هوشی افراد کاهش می یابد.

دسته بندی پژوهش های همبستگی

الف)مطالعه همبستگی دو متغیری

ب) تحلیل رگرسیون

پ) تحلیل ماتریس همبستگی یا کوواریانس

در مطالعات همبستگی دو متغیری، هدف بررسی رابطه بین دو متغیر موجود در پژوهش است. در تحلیل رگرسیون، هدف پیش بینی تغییرات یک یا چند متغی وابسته (ملاک) با توجه به تغییرات متغیرهای مستقل (پیش بینی )است.

در بعضی از بررسی های همبستگی دو متغیری، متغیرهای مورد بررسی از جدولی به نام ماتریس همبستگی یا کوواریانس استفاده میشود. در اینجا به شرح بیشتری از پژوهشهای همبستگی مزبور پرداخته می شود:

پژوهش همبستگی دو متغیری

در این گونه پژوهش ها، هدف تعیین میزان هماهنگی تغییرات متغیر است. برای این منظور برحسب مقیاس های اندازه گیری متغیرها، شاخص های مناسبی اختیار می شود.

در پژوهش های همبستگی دو متغیری که مقیاس سنجش آن نسبتی بوده و توزیع صفت نیز نرمال باشد، برای اندازه گیری متغیرها از آزمون پیرسون استفاده میشود.

تحلیل رگرسیون

در پژوهش هایی که از تحلیل رگرسیون استفاده می شود، هدف معمولا پیش بین یک یا چند متغیر ملاک از روی یک یا چند متغیر پیش بین است. چنانچه هدف پیش بینی یک متغیر ملاک از چند متغیر پیش بین باشد، از مدل رگرسیون چندگانه استفاده میشود.

در صورتی که پیش بینی همزمان چند متغير ملاک از متغیرهای پیش بین یا زیرمجموعه ای از آنها هدف باشد، از مدل رگرسیون چند متغیری استفاده میشود.

در پژوهش های رگرسیون چندگانه، هدف پیدا کردن متغیرهای پیش بین است که تغییرات متغير ملاک را چه به تنهایی و چه به صورت مشترک پیش بینی کند. ورود متغیرهای پیش بین در تحلیل رگرسیون به شیوه های گوناگون، به شرح زیر صورت گیرد.

  • روش همزمان
  • روش گام به گام
  • روش سلسله مراتبی

در روش همزمان، تمام متغیرهای پیش بین باهم تحلیل می شوند. در روش گام به گام اولین متغیر پیش بین بر اساس بالاترین ضریب همبستگی صفر مرتبه با متغير ملاک تحلیل می شود.

در روش سلسله مراتبی، ترتیب ورود متغیرها به تحلیل بر اساس یک چارچوب نظری یا تجربی موردنظر پژوهشگر صورت می گیرد. به عبارت دیگر، پژوهشگر شخص درباره ورود متغیرها به تحلیل تصمیم گیری می کند. این تصمیم گیری که قبل از شروع تحليل اتخاذ می شود، میتواند بر اساس سه اصل عمده باشد.

سه اصل عمده برای تحلیل متغیرها در پژوهش همبستگی

تحلیل متغیرها، رابطه علت و معلول، و ساخت طرح پژوهش، هر سه به طور مستقل بخش‌های مهمی از فرایند تحقیقاتی در علوم انسانی و اجتماعی هستند. در زیر به توضیح هر کدام از این سه موضوع پرداخته شده است:

  1. تحلیل متغیرها:
    تحلیل متغیرها به معنای بررسی رابطه متغیرهای مختلف در یک پژوهش است. در این بررسی، متغیرهای مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرند و رابطه‌ی آن‌ها با یکدیگر بررسی می‌شود. برای مثال، در یک پژوهش در مورد تأثیر فرهنگ بر رفتار اجتماعی، متغیرهایی مانند سن، جنسیت، تحصیلات، درآمد و فرهنگ مورد بررسی قرار می‌گیرند و رابطه‌ی آن‌ها با رفتار اجتماعی بررسی می‌شود. در تحلیل متغیرها، روش‌های مختلفی مانند آمار توصیفی، آمار استنباطی و روش‌های مدلسازی آماری به کار می‌روند.
  2. رابطه علت و معلول:
    رابطه علت و معلول به معنای بررسی رابطه بین دو متغیر است به گونه‌ای که یکی از آن‌ها علت و دیگری معلول باشد. در این بررسی، یک متغیر به عنوان مستقل و دیگری به عنوان وابسته در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال، در یک پژوهش در مورد تأثیر تغذیه بر سلامتی، تغذیه به عنوان متغیر مستقل و سلامتی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته می‌شود. در این بررسی، رابطه علت و معلول بین تغذیه و سلامتی بررسی می‌شود. در بررسی رابطه علت و معلول، روش‌های مختلفی مانند آزمون فرضیه، آزمون تأثیر معناداری و روش‌های تحلیل مسیر به کار می‌روند.
  3. طرح پژوهش:
    طرح پژوهش به معنای برنامه‌ریزی و طراحی پژوهش است. در این برنامه‌ریزی، مسئله‌ی پژوهش، سوالات پژوهش، متغیرها، روش‌های جمع‌آوری داده، روش‌های تحلیل داده و نتایج مورد انتظار از پژوهش مشخص می‌شوند. طرح پژوهش بر اساس هدف و سوالات پژوهش، نوع مطالعه، انتخاب نمونه، نوع جمع‌آوری داده، نوع تحلیل داده و روش‌های آماری استفاده شده در پژوهش تعیین می‌شود. در این برنامه‌ریزی، باید به مسائل اخلاقی و حقوقی مرتبط با پژوهش نیز توجه شود.

برای تحلیل هر نوع پروژه کافی است فقط به صفحه انجام تحلیل آماری مراجعه نمایید.

در آنکه تحلیل متغیرها، رابطه علت و معلول و ساخت طرح پژوهش به طور کلی به صورت جداگانه بررسی می‌شوند، در عمل، این سه مبحث با هم ترکیب می‌شوند و برای انجام یک پژوهش مناسب، نیاز به ترکیب این سه مبحث و استفاده از روش‌های مختلفی در طراحی و اجرای پژوهش وجود دارد. به عنوان مثال، در طراحی یک پژوهش برای بررسی تأثیر تغذیه بر سلامتی، باید در ابتدا طرح پژوهش ساخته شود و سپس متغیرهای مورد نیاز برای بررسی رابطه علت و معلول باز جمله تغذیه و سلامتی انتخاب شوند. سپس در تحلیل متغیرها، این متغیرها بررسی و رابطه‌ی آن‌ها با یکدیگر و با سایر متغیرها در پژوهش بررسی می‌شود. به این ترتیب، با ترکیب این سه مبحث، می‌توان یک پژوهش کامل و مؤثر را طراحی و اجرا کرد.

5/5 - (3 امتیاز)